ලෝකෙන් උතුම් රට ලංකාවද, එංගලන්තෙද?

Tweet

සේයාරුව Sweet Trade [Photography] ගෙන්

ලෝකයේ තියෙනවනෙ ව්ශාල සංස්කෘතික ව්ව්ධත්වයක් (cultural diversity). ජාත්‍යන්තර බස ඔස්සේ භූගෝලීය වශයෙන් ඈත්වූ ජාතීන් එකිනෙකාට සමීප වීම නිසා අද මෙය වඩාත් කැපී පෙනෙනවා. ඉංග්‍රීසි ඉගෙන ගන්නකොට අපට ඒ භාෂාවෙ වචන හා යෙදුම් ගැන වගේම වගේම අනෙකුත් සංස්කෘතීන් ගැනත් යම් තරමකින් හෝ දැනුවත් වෙන්න සිදු වෙනවා. මේ දැනුමට ඉංග්‍රීසියෙන් cultural awareness කියලා කියනවා. වෙනත් සංස්කෘතික පසුබිමක (cultural background) හැදුණු වැඩුණු උදවිය එක්ක අදහස් හුවමාරුවෙදි ඔවුන්ගේ සිතුම් පැතුම්, ජීවන රටා, ආගමික විශ්වාස ආදිය අපට වඩා වෙනස් විය හැකි බව මතක තියා ගැනීම වැදගත්. ඒ වගේම අපේ සංස්කෘතික වටිනාකම් (cultural values) හෑල්ලුවට ලක් වන්නට නොදී ආරක්ෂා කර ගැනීමත් එවැනි සංවාදයකදී ඉතා වැදගත් වෙනවා.

ඉංග්‍රීසි ඉගෙන ගන්න අපේ සමහර අය‍ට වෙන අබග්ගයක් තමයි මේ දෙක අතර සමතුලිතතාවය සොයා ගැනීමට නොහැකි වීම. සමහරෙක් පිටරැටියා සතුටු කිරීමට යැයි සිතා ඔවුන්ගේ මත සියල්ලම පිළිගන්නා සේ පෙන්වන‍වා මම දැකලා, අහලා තියෙනවා. ඒ මඟින් ඇත්තටම සිදු වෙන්නෙ තමා හෑල්ලුවට ලක්වී, අන්‍යයන් තුළ තමා කෙරෙහි ඇති ගෞරවය හීන වී යාම බව අප තේරුම් ගත යුතුයි. තමාගේ අදහස් වෙනුවෙන් කිසිම අවස්ථාවක යම් ස්ථාවරයක් නොගන්නා පුද්ගලයා ගැන ඕනැ කෙනෙකුට අවසානයෙ ඇති වෙන්නෙ පිළිකුලක්. සුද්දාටත් ඒක එහෙමම තමයි.

හැබැයි මේකෙ අනිත් අන්තයට යන අයත් ඉන්නවා. ඒ තමයි පිටරැටින් අපට වඩා පහත් කියලා - ඒ කියන්නෙ “ලෝකෙන් උතුම් රට ලංකාවයි” කියලා - හිතා ගෙන ඉන්න අය. අපේ රට අපට උතුම් තමයි. ඒත් අපි ඉන්නෙ හැම අතින්ම අනිත් අයට ඉහල කියලා හිතීම ලොකු මුලාවක්. අපේ සංස්කෘතියෙ වගේම අනිත් සංස්කෘතීන්වලත් හොඳ නරක දෙකම තියෙනවා. ඒවා හැකි නම් බුද්ධිමත්ව සංසන්දනය කිරීම මිස එකකින් අනෙක පහත හෙලීමට උත්සාහ කිරීම මෝඩ වැඩක්.

ඒ වගේම එක් එක් ජාතීන්ට ආවේනික වුණ සංවේදිතා (sensibilities) තියෙනවා. උදාහරණයක් වශයෙන් ජර්මන් ජාතිකයින් දෙවන ලෝක යුද්ධ සමය පිළිබඳ කතා කිරීමේදී අපහසුතාවයකට පත් වෙනවා. ඒ ඔවුන් ඒ කාල වකවානුවෙ තම රැටියන්ගේ ක්‍රියා කලාපය ගැන දැන් ලැජ්ජා වෙන නිසා. (හරිය‍ට අපි 1983 ජූලි කලබල ගැන වගේ.) එවැනි මාතෘකා ගැන එවැන්නන් සමඟ කතා කිරීමේදී ඉතා කල්පනාකාරී විය යුතුයි.

මීට අමතරව ඉංග්‍රීසි ලොව පුරා පැතිරෙද්දි එහි පරාසයට ඇතුළුවූ විවිධ සංස්කෘතික පසුබිම් ඇත්තවුන්ට ආවේණික වූ සංස්කෘතිකාංග (indigenous cultural elements) හැඳින්වීමට ඉංග්‍රීසියට අළුත් වචනත් විශාල ප්‍රමාණයක් එකතු වී තිබෙනවා. ඇමරිකානුවන් අස්වනු නෙලීමෙන් පසු ඒ සඳහා දෙවියන්ට තුති පිදීමට පවත්වන උත්සවයක් හැඳින්වීමට යෙදෙන Thanksgiving පදය එක් නිදසුනක්. ලංකාවේ බිමක් අස්වැද්දීම යන සංකල්පය - එනම් කැලෑ කපා, සුද්ද කර, එය වගාවකට යොදා ගැනීම - හැඳින්වීමට ඉංග්‍රීසියේ තනි වදනක් නොතිබුණ නිසා asweddumize යන වචනය ජනිත වුණා, එය එතරම් බහුලව භාවිතා නොවුණත්. අපට හුරු නමුත් බ‍ටහිරට නුහුරු වූ කර්මය, සංසාරය වැනි සංකල්ප karma, samsara ලෙසින් ඉංග්‍රීසියට එකතු වුණේ නම් ඉන්දියාව හරහා. ජපානයෙන් එන tsunami යන්න දැන් අපට හුරු වුණත් 2004 දෙසැම්බරයට කලින් නම් නුහුරු දෙයක් වුණා. ඉංග්‍රීසි හොඳින් ඉගෙනීමේදී මෙවැනි විවිධ සංකල්ප ගැනත් දැනුවත් වීම වඩාත් වැඩ දායක වෙනවා.