Tuesday, April 27, 2010

A Simple Idea or Simplistic Idea? - සරල වැඩිද?



සමහර ඉංග්‍රීසි වචන තියනවා, එකම මූලයක් තිබුනට යෙදෙන්නේ වෙනස් ආකාරවලට, එහෙම නැතිනම් වෙනස් පසුබිම්වල. මේවා ගැන දැනගෙන ඉන්න එක වැදගත් වෙනවා වැරදි වැටහීම් වළක්වා ගන්න. බලමු අද ඒවගේ කීපයක් ගැන.

1. simple / simplistic

“සරල” කියන අර්ථයෙන් simple වචනය පාවිච්චි කරනවා කියලා අපි කව්රුත් දන්නවා. නමුත් ඒ වචනය ආශ්‍රයෙන් හැදුන simplistic පදය යොදන්නෙ “ඕනැව‍ට වැඩිය සරල", "යමක් ඕනැවට වැඩිය සරලව දකින” වැනි අර්ථවලින්. මේ දෙවැන්නෙ අනිවාර්යෙන්ම විවේචනාත්මක බවක් අන්තර්ගත වෙනවා.

It’s a simple idea. ඒක සරල අදහසක්.

It’s a simplistic idea. ඒක ඕනැවට වඩා සරල (බැරෑරුම් දේ ගැන අවධානය යොමු නොකරන) අදහසක්.

They have a simple lifestyle. ඒ ගොල්ලන්ගෙ ජීවන රටාව සරලයි.

He has a simplistic view of the world. එයා ලෝකෙ ගැන හිතන්නෙ ඕනැවට වඩා සරලව (බරක්පතලත් නැතිව).

2. nationalist / nationalistic

මේ මුල් nationalist පදය adjective එකක් විදිහට පාවිච්චි වෙනකොට ඒකෙන් අදහස් වෙන්නෙ “ජාතිකත්වය පීළිබඳ හැඟීමක් ඇති” යන්නයි. මෙය ඇතැම් විට “ජාතිකත්වය ගැන හැඟීම පමණට වඩා ඇති” යන විවේචනාත්මක අර්ථයෙනුත් භාවිතා වුණත්, බොහෝ විට එය “තමන්ගේ රටේ නිදහස, ස්වාධීනත්වය අගයන” යන හොඳ අර්ථයෙන් යෙදෙනවා.

The nationalist movement played a major role in gaining independence. ජාතික ව්‍යාපාරය නිදහස ලබා ගැනීමේදී විශාල කාර්ය භාරයක් ඉටු කළා.

නමුත් nationalistic නම් යෙදෙන්නේ  "ජාතිකත්වය ගැන හැඟීම පමණට වඩා ඇති” යන විවේචනාත්මක අර්ථයෙන්මයි.

Nationalistic sentiment is bad for harmony among countries. ජාතිකත්වය ඉස්මතු වූ හැඟීම රටවල් අතර සමගියට අයහපත්.

3. historic / historical

එකම ස්වරූපය ගත්තට මේ පද දෙක යෙදෙන ආකාර වෙනස්. “ඉතිහාසගත", "ඉතිහාසගත විය යුතු වැදගත්කමක් ඇති” අර්ථවලින් historic පාවිච්චි වෙනවා. “ඉතිහාසය හා සම්බන්ධ", "ඉතිහාසය ගැන සොයා බලන” වැනි අර්ථවලින් historical යොදා ගැනෙනවා.

We visited all the historic buildings of the area. අපි ප්‍රදේශයෙ ඉතිහාසගත ගොඩනැගිලි ඔක්කොම බලන්න ගියා.

historic monuments, historic events, a historic city... ඉතිහාසගත ස්මාරක, ඉතිහාසගත සිදුවීම්, ඉතිහාසගත නගරයක්...

This is a historic occasion / day / decision. මේක ඉතිහාසගත වෙන (ඉතිහාසගත විය යුතු වැදගත්කමක් ඇති) අවස්ථාවක් / දවසක් / තීරණයක්. 

It’s a historical novel. ඒක ඉතිහාසමය (ඉතිහාසය හා සම්බන්ධ) නවකතාවක්.

They are studying the historical background of the war. ඒ අය යුද්ධයෙ ඉතිහාසමය පසුබිම අධ්‍යයනය කරනවා.

That tower is of historical importance. ඒ කුළුණෙ ඉතිහාසමය වැදගත්කමක් තියනවා.

historical records, historical data, historical research... ඉතිහාසය සම්බන්ධ වාර්තා, ඉතිහාසමය තොරතුරු, ඉතිහාසය සම්බන්ධ පර්යේෂණ...

4. economic / economical

මෙහිදී “ආර්ථිකය / ආර්ථික විද්‍යාව සම්බන්ධ” අර්ථයෙන් economic ද, “පිරිමැසුම්දායක, සම්පත් අඩුවෙන් වැය කරන” අර්ථයෙන් economical ද, භවිතා වෙනවා.

economic growth,  economic development, economic forecasts, economic issues, economic theories, economic research… ආර්ථික වර්ධනය, ආර්ථික සංවර්ධනය, ආර්ථික අනාවැකි, ආර්ථික ගැටළු, ආර්ථික විද්‍යා න්‍යායයන්, ආර්ථික විද්‍යා පර්යේෂණ...

We need an economical car. වියදම් අඩු (වැඩි කාර්යක්ෂමතාවයක් ඇති) කාරෙකක් අපට අවශ්‍යයි.

It’s more economical to buy the larger “Family Pack”. වඩා ලොකු “ෆැමිලි පැක්” එක ගන්න එක වැඩිය පිරිමැසුම්දායකයි.

She is economical in everything she does. කරන හැම දෙයකදිම එයා පිරිමැසුම්දායකයි (කිසි දෙයක් නාස්ති කරන්නෙ නැහැ).

5. electric / electrical

“විදුලි බලයෙන් ක්‍රියා කරන”, “විදුලිය නිපදවන”, “විදුලිය නිසා ඇති වන” වැනි අර්ථවලින් electric භාවිතා වෙනවා.

an electric iron, electric lights, an electric generator, an electric current, an electric charge, an electric leak, an electric spark… විදුලි ඉස්ත්‍රික්කයක්, විදුලි පහන්, විදුලි ජනකයක්, විදුලි ධාරාවක්, විදුලි ආරෝපණයක්, විදුලිය කාන්දුවීමක්, විදුලි‍ය නිසා ඇති වූ ගිනි පුපුරක්...

“විදුලිය හා සම්බන්ධ” යන අර්ථයෙන් electrical ‍යෙදෙනවා.  

electrical equipment, electrical appliances, an electrical system, electrical engineering, electrical industries, electrical power, electrical energy, an electrical fault… විදුලි උපකරණ, විදුලි මෙවලම්, විද්‍යුත් පද්ධතියක්, විදුලි ඉංජිනේරු ශිල්පය, විදුලි බලය සම්බන්ධ කර්මාන්ත, විදුලි බලය, විද්‍යුත් ශක්තිය, විදුලිය සම්බන්ධ වැරැද්දක්...

ඇතැම් දේ සඳහා මේ දෙකම යෙදෙනවා, විශේෂයෙන් විදුලිය හසුරුවන දේ සඳහා.

electric / electrical wiring, an electric / electrical circuit, an electric / electrical cable, an electric / electrical switch, an electric / electrical plug... (ගොඩනැගිලි ආදියේ) විදුලි පරිපථ ජාලය, විදුලි පරිපථයක්, විදුලි රැහැනක්, විදුලි ස්විචයක්, විදුලි පේනුවක්...

සේයාරුවට ස්තුතිය:albertopveiga

Thursday, April 22, 2010

Is This‍ All in Vain? - ගඟට ඉනි කැපීමක්ද?




කලිනුත් කීප වතාවක් අපි කතා කළා අපේ රටේ භාවිතා කරන ඉංග්‍රීසියයි, ජාත්‍යන්තරව භාවිතා වෙන ඉංග්‍රීසියයි අතරෙ තියන යම් යම් වෙනස්කම් ගැන. අදත් බලන්න යන්නෙ ඒ වගේ අවස්ථා කීපයක්.

මේකෙන් අදහස් කෙරෙන්නෙ නැහැ, අපේ රටට ආවේණික ඉංග්‍රීසි යෙදුම් වැරදියි කියන එක. යම් භාෂාවක් පාවිච්චි වෙන ඕනැම රටක ඒ රටේ පමණක් යොදා ගැනෙන වචන සහ රටා තියනවා. නමුත් ඉංග්‍රීසි අද ජාත්‍යන්තර භාෂාව බවට පත් වෙලා තියන නිසාත්, ඉංග්‍රීසි ඉගෙන ගැනීමෙදි අපේ මූලික අරමුණ ජාත්‍යන්තරය සමග සම්බන්ධවීම නිසාත්, ජාත්‍යන්තර ව්‍යවහාරය ගැන දැන ගැනීම වැදගත් වෙනවා.

1. in vain

මේ යෙදුම අපේ රටේ ඇතැම් වෙලාවට පාවිච්චි වෙනවා අයියා ගාව වැඩිපුර ටිකට් තිබුනා. අපරාදෙ ඔයා සංදර්ශනයට නාවේ. My brother had extra tickets. In vain you didn’t come to the show.වැනි අවස්ථාවල. මෙයින් අදහස් වෙන්නෙ ඒ කළ (හෝ නොකළ) දෙයින් අනවශ්‍ය පාඩුවක් ඇති වූ බව (හෝ ලැබෙන්න තිබූ වාසියක් නොලැබුන බව). මේ අවස්ථාවල සිංහලෙන් අපරාදෙ කියලා කියන නිසා මේවා අපි තරමක් වෙනස් අර්ථයකින් අපරාදෙකියන පහත සඳහන් අවස්ථා එක්ක පටලවා ගන්නවා.

ජාත්‍යන්තර ව්‍යවහාරයේ in vain” යන්න යෙදෙන්නේ, කරන ලද යම් උත්සාහයකින් කිසිදු ප්‍රතිඵලයක් නොලද විටයි. එනම් සිංහලෙන් ගඟට ඉනි කැපුවා වගෙයි කියන අවස්ථාවලයි. (සිංහලෙන් මේ අවස්ථාවලත් අපරාදෙ කියලා කියනවා,)

I tried in vain to explain the matter to her. මම එයාට කාරණය පැහැදිලි කරල දෙන්න උත්සාහ කළත් පලක් උනේ නැහැ.

They waited in vain for a bus to come. ඒ අය බස් එකක් එනකම් බලන් හිටියත් පලක් උනේ නැහැ.

We went there in vain. අපි එහෙ ගියාට වැඩක් උනේ නැහැ.

All our efforts were in vain. අපේ උත්සාහය සම්පූර්ණයෙන්ම නිෂ්ඵල උනා.

අපේ රටේ in vain” පාවිච්චි වෙන මුලින් සඳහන් කළ අර්ථයෙන් නම් ජාත්‍යන්තරව යෙදෙන්නෙ වෙනත් රටා.

My brother had extra tickets. In vain you didn’t come to the show. [Sri Lanka]

My brother had extra tickets. It’s a shame (that) you didn’t come to the show. (You could have come to the show and seen it free.) [international]

අයියා ගාව වැඩිපුර ටිකට් තිබුනා. අපරාදෙ ඔයා සංදර්ශනයට නාවේ.  (ඇවිල්ලා ඒක නොමිලේ බලන්න තිබුනා.)

The manual is only in Malay. In vain. / In vain we bought this gadget in Malaysia. [Sri lanka]

The manual is only in Malay. What a shame. / It’s a shame (that) we bought this gadget in Malaysia. [international]

උපදෙස් පොත තියෙන්නෙ මැලේ භාෂාවෙන් විතරයි. අපරාදෙ. / අපරාදෙ අපි මේ ගැජට් එක මැලේසියාවේදී ගත්තේ.

(උපදෙස් පොත මැලේ බසින් නිසා අපහසුතාවයක් ඇතුවා මිස ගැජට් එක වැඩ නොකරනවා නොවේ.)

2. for lies

සිංහලෙන් බොරුවට කියන තැන්වල, අපේ සමහර අය ඒක කෙලින්ම ඉංග්‍රීසියට හරවලා for lies” කියනවා. නමුත් එවැනි යෙදුමක් නම් ජාත්‍යන්තර ව්‍යවහාරයේ ඇත්තෙම නැහැ.

Don’t shout for lies. [Sri lanka]

Don’t shout in vain. [international]

බොරුවට (හේතුවක් නැතුව) කෑ ගහන්න එපා.

He said it for lies. [Sri lanka]

He said it as a joke. [international]

එයා ඒක කිව්වෙ බොරුවට (විහිළුවට).

For lies she is crying.* [Sri Lanka]

She is pretending to cry. [international]

එයා බොරුවට අඬන්නේ (අඬනවා වගේ බොරුවට පෙන්නනවා, ඒක රඟපෑමක්).

*හුවා දැක්වීමට අවශ්‍ය කොටස් මෙසේ සිංහල රටාවට වාක්‍යයේ මුල යෙදීම in vain’ හිදීත් දකින්න ඇති.

3. keep

සිංහල භාෂාවෙ තියනවා සහ තියා තබනවා / ගන්නවා දෙක එක ළඟින් යන නිසා අපේ සමහර අය ඉංග්‍රීසි keep පදය මේ දෙකටම පාවිච්චි කරනවා. නමුත් keep හි නියම අර්ථය මේ දෙවැන්න පමණයි. ඒ කියන්නේ යමක් තරමක් දිග කාලයක් යම් තැනක තියා තබන විටයි.

Keep it with you. ඒක ඔයා ළඟ තියා ගන්න.

Let’s keep it on the table. අපි ඒක මේසෙ උඩ තියලා තියමු.

Why don’t you keep it in the cupboard? ඇයි ඔයා ඒක කබඩ් එකේ තියල තියන්නෙ නැත්තෙ?

තියනවා අර්ථයෙන් නම් භාවිතා වෙන්නෙ put” වැනි පදයි.

Keep it on the table. [Sri Lanka]

Put it on the table. [international]

ඒක මේසෙ උඩ තියන්න.

Keep it in the cupboard. [Sri Lanka]

Put it in / into the cupboard. [international]

ඒක කබඩ් එකට දාන්න.


4. now itself / today itself

දැන්ම, අදම වැනි අර්ථ ඇතිව ඉහත යෙදුම් අපේ රටේ භාවිතා වුනත් ජාත්‍යන්තරයේ “now”, “today” වැනි ක්‍රියා විශේෂණයක් (adverb) ලෙස යෙදෙන පදයක් හුවා දැක්වීමට කෙරෙන්නේ ඒවා බර කර (stress) කීමයි.

Go there now itself. [Sri Lanka]

Go there NOW. / Go there right now. [international]

දැන්ම එහේ යන්න.

You can buy it today itself. [Sri Lanka]

You can buy it TODAY. [international]

ඔයා(ල)ට ඒක අදම ගන්න පුළුවන්.

ජාත්‍යන්තර ව්‍යවහාරයේ “myself”, “ourselves”, “yourself”, “yourselves”, “himself”, “herself”, “itself” හා “themselves” පද යෙදෙනවා දෙආකාරයකින්:

(i) නාම පදයක් හුවා දැක්වීමට (එයම, එයින්ම.... ආදී වශයෙන්)

My friend will talk to you himself. / My friend himself will talk to you. මගේ යාළුවම ඔයාට කතා කරයි.

They want to write it themselves. ඒ අයට ඕනැ ඒක තමන්ම ලියන්න.

(ii) ක්‍රියාවක් කරන්නාම ක්‍රියාවට භාජනය වන බව දැක්වීමට    

She blamed herself for the mistake. වැරැද්දට එයා තමන්ටම දොස් පවරගත්තා.

I looked at myself in the mirror. මම මා දිහා කණ්ණාඩියෙන් බැලුවා.

(iii) පුද්ගලයන් කීප දෙනෙක් සඳහන් තැනක එක් අයෙක් හුවා දැක්වීමට මෙන් ඇතැම් අය පහත රටාව යොදතත්, ඊට වඩා එසේ නොකරන රටාව සුදුසු බව අනෙක් අයගේ මතයයි.

The boss scolded Nimal, Mala and myself.

The boss scolded Nimal, Mala and me.

ලොක්කා නිමල්ටයි, මාලාටයි මටයි බැන්නා.

(iv) වාක්‍යයක “like”, “except” වැනි පදවලට පසුව සඳහන් කෙනෙක් හුවා දැක්වීමට මෙන් ඇතැම් අය පහත රටාව යොදතත්, ඊට වඩා එසේ නොකරන රටාව සුදුසු බව අනෙක් අයගේ මතයයි.

This job is not suitable for people like yourself.

This job is not suitable for people like you.

මේ රස්සාව ඔයා වගේ අයට ගැලපන්නෙ නැහැ.

(v) කීප දෙනෙක් අතරදී තමන්වම යන්නට themselves යෙදුනත් එකිනෙකාව යන්නට යෙදෙන්නේ each other හෝ one another යන යෙදුම්. (දෙදෙනෙකු අතර each other ද, ඊට වැඩි පිරිසක් සමග one another ද යෙදිය යුතු බවට අතීතයේ මතයක් තිබුනත් වර්තමානයේ මේ දෙකම වෙනසක් නැතිව භාවිතා වෙනවා. මෙයින් each other වඩා බහුලයි.)  

They praised themselves for the victory. ඒ අය ජයග්‍රහණයට තමන්වම වර්ණනා කර ගත්තා.

They praised each other / one another for the victory. ඒ අය ජයග්‍රහණයට එකිනෙකාව වර්ණනා කර ගත්තා.

5. sin

සිංහලෙන් අනුකම්පාව දැක්වීමට පවු කියලා කියන තැන්වල ඉංග්‍රීසියේ ‘sin’ කීම අපේ ඇතැම් අය කරතත්, ජාත්‍යන්තරයේ එවැනි අවස්ථාවල එසේ කියන්නේ නැහැ.

He has failed the exam again. Sin, no?* [Sri lanka] 

He has failed the exam again. It’s a pity, isn’t it?/It’s a pity (that) he has failed the exam again, isn’t it? [international] 

එයා අයෙත් විභාගෙ ෆේල් වෙලා. පවු නේ?

*අපේ කඩ්ඩේ වගතුග You Know, No?ලිපියත් බලන්න.

 

සබැඳි ලිපි:

සර්වලෝක පූට්ටුව හා බුද්ධි අංශ - අපේ කඩු හැරවිලි

Do You Like Ladies’ Fingers? - සුද්දන්ට බැරිඅපේ ඉංග්‍රීසි 

Small Small Things? - පොඩි පොඩි දේවල්ද? 

(සේයාරුවට ස්තුතිය: Ollie Crafoord)

Related Posts with Thumbnails